بررسی بیوسیستماتیکی بخشه sclerosium از سرده viola در ایران

بخشه sclerosium w. beckerاز سرده viola دارای 7 گونه در جهان است که در نیمکره شمالی پراکنش دارد. سه گونه از این بخشه در ایران گزارش شده است که به منظور تعیین دقیق حدود این گونه ها بررسی بیوسیستماتیکی از جنبه های ریخت شناسی، تشریحی، گرده شناسی و مولکولی انجام شد. نتایج به دست آمده مفید بودن صفات مورد بررسی را در تمایز گونه ها نشان می دهد. دو گونه نزدیک v. behboudiana و v. cinerea با استفاده از صفات ریخت شناسی مانند فرم رویشی، ضخامت ریزوم و وجود کرک در تخمدان از یکدیگر قابل تشخیص هستند و v. stocksii نیز با استفاده از صفت دمگل و کپسول بدون کرک، کلاله دو لوبی و برگه متقابل از دو گونه فوق جدا می شود. در مطالعه تشریحی نیز با بررسی برشها صفاتی جهت تفکیک گونه ها ارائه شد. آنالیز عددی به منظور تعیین روابط بین گونه ها و با استفاده از 102 صفت کیفی و کمی ریخت شناسی و تشریحی انجام گرفت که نمودارهای حاصل از دو روش upgma و pca تأیید کننده جدایی گونه ها از یکدیگر می باشند. نتایج حاصل از مطالعه گرده شناسی نشان داد که v. behboudiana با استفاده از شکل دانه گرده (مسطح-کروی) و وجود چند شکلی از دو گونه دیگر قابل تشخیص است. به منظور بررسی روابط فیلوژنی گونه های این بخشه و بررسی میزان خویشاوندی آن با سایر بخشه های سرده viola، مطالعات مولکولی براساس داده های حاصل از توالی ژن کم کپی nrpd2/e2-a انجام شد. همچنین از روش بیشینه صرفه جویی تعبیه شده در نرم افزار paup* 4.b10، روش بیشینه احتمال در نرم افزارtree finder (v. march 2011) و آنالیز تکاملی bayesian و network به ترتیب در نرم افزارهای beast (v.1.7.4) و(v.2.3.2) dendroscopeاستفاده شد. بر این اساس مشخص گردید که گونه های این بخشه فقط دارای هومولوگ cham از این ناحیه ژنی هستند و به خوبی از یکدیگر تفکیک می شوند. سطح پلوئیدی در سه گونه v. behboudiana، v. cinerea و v. stocksiiبه ترتیب 8x، 8x و 4x می باشد.